Hoewel de veelbesproken burn-out vooral bij werkende mensen voorkomt, kunnen studenten en scholieren er ook last van hebben. Wat is het en wat doe je eraan?
Wat is het?
In de arbeidspsychologie staat de burn-out bekend als een emotionele staat als gevolg van werk-gerelateerde stress. Op het werk heeft dit meestal een verminderd enthousiasme of gevoel van belang tot gevolg. Dat leidt natuurlijk weer tot een hoop andere gevolgen op je werk (ziek melden, willen stoppen, etc.).
Het kan echter ook fysieke of psychologische effecten hebben. Vaak hebben met mensen met een burn-out het gevoel alsof ze alle energie kwijt zijn, zelfs de kleinste handeling vergt zo veel energie dat ze het niet meer kunnen uitvoeren. Het kan tot depressie leiden en er is zelfs onderzoek dat suggereert dat het een relatie heeft met verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Hoewel het een gevolg is van werkstress, betekent dit niet dat werkstress per se leidt tot een burn-out. Gematigde werkstress is zelfs juist goed voor je. We hebben altijd een bepaalde mate van “arousal” nodig om goed te kunnen functioneren. Als je dit te weinig hebt, raak je verveeld. Heb je te veel, dan dreigt het chronische stress te worden en dat is precies wat je de burn-out kan geven.
“Welvaartsziekte”
Het rare is dat de burn-out een typisch westers fenomeen is. Waar dat aan ligt heeft verschillende oorzaken. In Japan bijvoorbeeld zou het een schande zijn om je ziek te melden omdat het je allemaal te veel wordt op het werk. Daarnaast hebben mensen in sommige niet-westerse landen niet echt de kans om zomaar thuis te blijven omdat het werk ze te veel is. Het zal in zulke landen dus minder snel gemeld worden, waardoor er geen noodzaak is om het een labeltje te geven.
Dat betekent niet dat het onzin is om een burn-out te ervaren! Nederland heeft niet voor niets jaarlijks de ‘Week van de Werkstress’. In onze maatschappij wordt veel van je verwacht, zeker als student of pas-afgestudeerde werknemer. Het is dan ook belangrijk dat je tijdig aangeeft dat je merkt dat je te veel hooi op de vork hebt genomen. Voorkomen is beter dan genezen en iedere werknemer of docent ziet ook liever dat je wat gas terug neemt dan dat je zelf laat opbranden en daarna helemaal niks meer kunt.
Wat doe je eraan?
Veel mensen denken dat een weekje vakantie wel oplossing biedt bij zo’n burn-out. Helaas is dat niet zo. Wanneer je een burn-out hebt of dreigt te krijgen neem je je werk vaak (mentaal) mee naar huis. Dus thuis of op vakantie ben je er dan alsnog mee bezig.
Het allerbelangrijkste is dat je zelf in de gaten houdt hoe het met je gaat en dat je het bespreekt met iemand die je erbij kan helpen. Ga bijvoorbeeld langs bij de studentpsycholoog of je studieadviseur. Zij kunnen je prima op weg helpen.
Als dat niet helpt, is je huisarts ook een prima optie. Die heeft jouw gezondheid als primaire doel en kan je dus ook prima voorzien van tips of hulp.